Pałac Radziwiłłów w Antoninie zbudowany w latach 1822–1824, dla księcia Antoniego Radziwiłła. Konstrukcja wykonana według projektu Karla Friedricha Schinkla.
Na realizację założonego projektu Książe wydał 30.000 talarów. Neoklasycystyczny pałac myśliwski książąt Radziwiłłów, ze względu na wilgoć i naturalne otoczenie,
zgodnie z zamysłem projektanta, wykonano z konstrukcji drewna modrzewiowego, od strony wewnętrznej wypełniony cegłą. Pałac wybudowany na planie krzyża greckiego,
pomalowany w kolorze tzw. żółci cesarskiej. Wewnątrz budowli znajduję się ośmioboczna trzykondygnacjowa sala, nakryta ozdobnym stropem,
wsparta potężną kolumną mieszczącą zarazem przewody kominowe z kominków , przyozdobionych z herbami Radziwiłłów, oraz trofeami myśliwskimi.
Na ścianach zawieszone portrety Antoniego Radziwiłła, jego córek - Wandy i Elizy oraz Fryderyka Chopina oraz fortepian.
Na pierwszej i drugiej kondygnacji drewniane balkony, z których znajdują się wejścia do pokoi mieszkalnych w skrzydłach. W jednym z bocznych pomieszczeń,
od 1978 r. mieści się Salonik Muzyczny z pamiątkami dotyczącymi z Antoninem, m.in. fortepian, na którym koncertował Fryderyk Chopin.
Na korpusie głównym dach namiotowy, na skrzydłach dwuspadowych. W pobliżu Pałacu znajdują się także zabytkowe zabudowania utrzymane w stylu szwajcarskim,
zaprojektowane przez Karola Fryderyka Schinkla. m.in. ,,Biały Dom” w którym obecnie znajduje się Nadleśnictwo Antonin, dawniej budynek zamieszkiwała służba pałacowa.
Przez 120 lat Antonin był siedzibą wielkopolskiej linii Radziwiłłów zwaną Pruską. W latach 1827 i 1829, książę Antonii Radziwiłł gościł w Pałacu Fryderyka Chopina.
Na elewacji pałacu znajduje się tablica upamiętniająca te wizyty. Pałac remontowany w latach 1975–1978 staraniem Jerzego Waldorffa (publicysta i krytyk muzyczny),
obecnie hotel i restauracja. Nagrodzony za renowację nagrodą Europa Nostra' 94. Obiekt należy do Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu, pod nazwą ,, Dom Pracy Twórczej”.
Podczas corocznego festiwalu ,,Chopin w barwach jesieni” odbywają się kameralne koncerty muzyczne z udziałem wybitnych pianistów z całego świata.
Wnętrze pałacu ozdobione herbami Radziwiłłów, oraz trofeami myśliwskimi. Ośmioboczna trzykondygnacyjna sala, nakryta ozdobnym stropem, wsparta potężną kolumną.
Na pierwszej i drugiej kondygnacji drewniane balkony, z których znajdują się wejścia do pokoi mieszkalnych w skrzydłach.
Książę Antoni Henryk Radziwiłł - urodził się 13 czerwca 1775 roku, przedstawiciel znakomitego polskiego rodu arystokratycznego,
syn Michała Hieronima Radziwiłła i Heleny z Przeździeckich, miał ośmioro rodzeństwa, około 1792 roku podjął studia w Getyndze. Po ukończeniu szkoły przybył do Berlina,
na zaproszenie króla pruskiego, by doprowadzić do zbliżenia z dworem pruskim, w 1796 roku poślubił stryjeczną siostrę króla pruskiego, córkę Ferdynanda Hohenzollerna,
księżniczkę Fryderykę Dorotę Ludwikę, małżeństwo to określiło jego orientację polityczną do dynastii pruskiej. Młodość upływała mu na rozrywkach i angażowaniu się w wielką politykę, zbliżył się wówczas m.in. do księcia Józefa Poniatowskiego, salon polityczny u Antoniego Radziwiłła w Berlinie zyskał duże znaczenie towarzysko-polityczne,
gdzie Książę pracował usilnie nad zbliżeniem Polaków do dynastii pruskiej, ostatecznie pozostając pod kuratelą Hohenzollernów, spowodowanych m.in. kwestiami majątkowymi.
W ten sposób zapoczątkował ,,linię berlińską” w dziejach rodu Radziwiłłów. Ordynat Nieświeski, Ołycki i na Przygodzicach, gdzie buduje letnią rezydencie w Antoninie.
Przedstawiciel orientacji polsko-pruskiej. Oznaczony Orderem Orła Białego w 1793 i 1815, oraz pruskim orderem Czarnego Orła, Kawaler Maltański.
W latach 1815-31 pełnił funkcję Namiestnika Wielkiego Księstwa Poznańskiego, starał się ograniczać postęp germanizacyjny na Wielkopolsce pośrednicząc
między polskim społeczeństwem a władzami pruskimi, lecz uprawnienia księcia Antoniego sprowadzały się raczej do czynności doradczych i opiniowania, a nie do decydowania.
Był również uznanym kompozytorem, wiolonczelistą, gitarzystą i również rysownikiem, mecenas sztuki, do grona przyjaciół księcia należeli: Johann Wolfgang von Goethe,
Ludwig von Bethoven, Feliks Mendelssohn. W pałacyku myśliwskim w Antoninie gościł młodego Fryderyka Chopina. Napisał operę do "Fausta" Goethego,
Na przełomie stycznia i lutego 1831 roku, brat księcia, Michał Gedeon Radziwiłł, został wodzem naczelnym w Powstaniu Listopadowym.
Fakt ten najprawdopodobniej miał decydujący wpływ na zdymisjonowanie księcia Antoniego z funkcji namiestnika Wielkiego Księstwa Poznańskiego.
58-letni książę Antoni Henryk Radziwiłł, zmarł po kilku tygodniach zmagań z chorobą cholery, 7 kwietnia 1833 roku, w pałacu książęcym przy Wilhelmstrasse 77 w Berlinie.
Spoczął w krypcie rodowej w kościele pw. M. B. Ostrobramskiej w Antoninie, wraz z rodziną.
Antoni Henryk Radziwiłł ze związku z księżną Fryderyką Dorotą Ludwiką, zwaną Luizą - cioteczną siostrą króla Fryderyka Wilhelma III. mieli ośmioro dzieci:
* Karol Fryderyk Wilhelm (1797-1870),
* Ferdynand Fryderyk Wilhelm (1798-1827),
* Luiza „Lulu” (1799-1808).
* Helena Fryderyka (1802-1803)*
* Eliza - ,,Biała Róża” lub ,,Anioł Ciszycy” (1803-1834)
* Bogusław (1809-1873),
* Władysław (1811-1831)
* Wanda (ur. 29.01-1813-1845).
Salonik Muzyczny z pamiątkami dotyczącymi mieszkańców pałacyku,
m.in. fortepian, na którym koncertował Fryderyk Chopin.
Naturalnej wielkości głowa Fryderyka Chopina, odlana z brązu, ustawiona w saloniku kompozytora w Pałacu Myśliwskim książąt Radziwiłłów w Antoninie.
Replika rzeźby autora Tadeusza Łodziana Dar Biura Chopin 2010 r.
Maska pośmiertna Fryderyka Chopina (odlew), w saloniku kompozytora
w Pałacu Myśliwskim książąt Radziwiłłów w Antoninie.
Odlew naturalnej wielkości dłoni Fryderyka Chopina, w saloniku kompozytora
w Pałacu Myśliwskim książąt Radziwiłłów w Antoninie.
Wokół posiadłość Radziwiłłów rozciąga się park w stylu angielskim na skraju Parku Krajobrazowego Doliny Baryczy w obrębie gminy Przygodzice,
z lasem o powierzchni ponad dwunastu hektarów, wśród których dominuje wiele pomników przyrody.
Zabytkowa kolumnada w parku, stojąca na lewo od pałacyku.
Pergola wzniesiona prawdopodobnie przez księcia Michała Radziwiłła w końcu XIX lub na początku XX wieku w parku w Antoninie.
Wokół parku pałacowego, rozmieszczono drewniane altanki chroniące przed palącym słońcem
lub przelotnym deszczem. Doskonałe miejsca na wypoczynek i drobną przekąskę.
W Posiadłości Radziwiłłów, przy parku pałacowym znajduję się mała wyspa na której umieszczono symboliczny pomnik pamięci tragicznie zmarłych dwóch córek
Antoniego i Luizy Radziwiłłów: Luizy ,,Lulu” i Heleny, obie księżniczki spoczywają w kaplicy w Antoninie. Wykonany z białego marmuru,
XIX wieczny sarkofag wzorowany jest na znajdującym się w Watykanie grobowcu Scypiona Brodatego, do Antonina sprowadzony w 1875 roku, prosto z Berlina,
gdzie zdobił park pałacu przy Wilhelmstrasse. U schyłku XIX w. na wyspę prowadził niewielki, kamienny, mostek.
W 1827 i 1829 roku w Antoninie gościł młody ale owiany już sławą Fryderyk Chopin o czym przypomina popiersie kompozytora autorstwa Mariana Owczarskiego,
przy wejściu na teren pałacowy z 1977 roku. Na elewacji pałacu znajduje się tablica, ufundowana przez Igo Mosia z Ostrzeszowa, z napisem:
Fryderyk Chopin 1810-1849 był gościem pałacu w Antoninie w latach 1827 i 1829. W południowej części Wielkopolski Fryderyk Chopin, gościł,
gdyż w Strzyżewie mieszkała matka chrzestna Chopina, Anna Wiesiołowska ( z domu Skarbek) która 11 kwietnia 1820 roku poślubiła Stefana Wiesiołowskiego
i zamieszkała w majątku męża, w Strzyżewie, położonym na południu dawnego Wielkiego Księstwa Poznańskiego w parafii Kotłów. Dwukrotny pobyt Fryderyka w Antoninę,
gdzie pozostawał w gościnie u księcia Antoniego Radziwiłła, sprawił że dziś jest to miejsce koncertów Międzynarodowego Festiwalu ,,Chopin w barwach jesieni”.
Pod datą 26 października 1829 roku, Stefan i Anna Wiesiołowscy oraz Fryderyk Chopin wpisali się w antonińskim Pałacyku Myśliwskim do księgi gości.
Kompozytor przebywał w posiadłości Księcia około tygodnia, skomponował wtedy Poloneza C-dur op.3 na fortepian i wiolonczelę, zapewne ze wspólnego muzykowania
z Antonim Radziwiłłem - wielkim miłośnikiem i mecenasem sztuki, kompozytorem i doskonałym wiolonczelistą. Udzielał również lekcji gry na fortepianie Wandzie,
najmłodszej córce księcia, a jej siostra Eliza narysowała portret Fryderyka, datowany na 7 listopada 1829 r. który wraz z drugim rysunkiem jej dzieła - Fryderyk Chopin
przy fortepianie stołowym, znajduję się w zbiorach Muzeum F. Chopina w Warszawie. Należy podkreślić, że młody Chopin wyrażał się o nich z dużym uznaniem.
W 1830 roku, Fryderyk Chopin w raz ze swoim przyjacielem Tytusem Woyciechowski wyruszył za granicę, skąd nigdy nie wrócił do Polski.
Wyjeżdżali furmanem z Kalisza w piątek 5 listopada, by przez Ostrów, Antonin, Międzybórz dotrzeć w sobotę wieczorem do Wrocławia…
Dom Radziwiłłów w sąsiedztwie Pałacu, wzniesiony w końcu lat 20.XX w.
Projekt architekta Karla Friedricha Schinkla, w stylu szwajcarskim z elementami klasycystycznymi. Budowla murowana z cegły,
piętrowa, z poddaszem nakrytym dachem dwuspadowym. Konstrukcja na planie prostokąta, z przylegającą od wsch. piwnicą.
Budynek z elewacją otynkowaną z balkonem drewnianym.
Obecnie ośrodek edukacji leśnej przy Nadleśnictwie Antonin.
Parterowy budynek bażanciarni (ogrodówka), wniesiony według projektu Schinkla.
Urozmaicona bryła budowli została nakryta wysokim dachem dwuspadowym o zróżnicowanym poziomie kalenic, pokrytym karpiówką.
Dawniej przy budynku mieścił się przekaźnik elektryczny, zasilany turbiną zamontowaną w młynie wodnym, z którego dostarczano energię do oświetlania Pałacu.
Podobieństwo ozdobnej elewacji ceglanej do mauzoleum Radziwiłłów wskazuję na czas budowy w drugą połowę lat 30. XIX w.
Obecnie w budynku mieści się izba dydaktyczna Leśniczówki.
,,Biały Dom” obecnie Leśniczówka - budynek podzielony na skrzydło środkowe i dwa wystające skrzydła boczne, nakryty dachem dwuspadowym,
gładkie tynki elewacji urozmaicone poziomymi pasami płytkich żłobkowań. Dawniej w budynku zamieszkiwała służba pałacowa.
W pobliżu stawu Wydymacz postawiono krzyż drewniany, podobno ustawiony na pamiątkę nieszczęśliwego wypadku, jaki zdarzył się w czasie polowania,
kiedy to postrzelony dzik rozszarpał jednego z myśliwych.
Starsi ludzie powiadają że za czasów ordynacji Radziwiłłów w Antoninie pracował pewien leśnik o nazwisku ,,Marczak”
który gorliwie wykonywał swoje obowiązki, nadzorując pracowników leśnych. Pewnego razu robotnicy leśny w dowód wdzięczności za trud pracy
i złe traktowanie podwładnych, umieścili delikwenta w mrowisku by wyzionął ducha.
Książę Ferdynand Radziwiłł, syn Bogusława, wnuk Antoniego, pan na Ołyce i Przygodzicach, urodził się w 1834 roku w Berlinie, zmarł w 1926 w Rzymie (żył 92 lata).
Zwłoki sprowadzono do Antonina i pochowano 24 czerwca 1926 w podziemiach kaplicy. Od 1874 był posłem w Parlamencie Rzeszy z okręgu Ostrów, Odolanów, Ostrzeszów i Kępno.
Zasiadał też w izbie wyższej parlamentu, tzw. izbie panów. Przez wiele lat prezesował parlamentarnemu kołu polskiemu. Stawał w obronie swobód kościelnych,
praw ludności polskiej do zrzeszania się we własnych stowarzyszeniach, a także do działalności oświatowej (czasy Kulturkampfu). Stwierdzał: ,,Polacy żądają sprawiedliwości,
a nie miłosierdzia”. 10 lutego 1919 objął przewodnictwo historycznego posiedzenia Sejmu Ustawodawczego Polski Odrodzonej jako najstarszy wiekiem posłem (85 lat).
W roku 1925 w Ostrowie wystąpił publicznie, po raz ostatni, podczas uroczystości odsłonięcia pomnika kardynała Mieczysława Halki-Ledóchowskiego,
dokonanego przez ostrowiana prymasa Edmunda Dalbora. W roku 1924, w dziewięćdziesiątą rocznice urodzin księcia Ferdynanda i sześćdziesiątą rocznicę pożycia małżeńskiego
z Pelagią z książąt Sapiehów, urzędnicy Hrabstwa Przygodzice zasadzili 90 dębów i ustawili pomnik, który został zniszczony po roku 1945.
W osiemdziesiątą rocznicę odrodzenia w Polsce senatu pomnik przywrócili pamięci działacze ostrowskiego
Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.
Pomnik księcia Ferdynanda Radziwiłła w Antoninie.
Aleja dębowa upamiętniająca dziewięćdziesiątą rocznice urodzin księcia Ferdynanda i sześćdziesiątą rocznicę pożycia małżeńskiego z Pelagią z książąt Sapiehów.
Pierwotnie wycięta po 1945 roku.
Kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej Ostrobramskiej z fundacji Radziwiłłów w Antoninie, zbudowana w 1835-38 roku, według projektu Jana Henryka Häberlina,
budowle prowadzili synowie księcia Antoniego – Bogusław (1809-1873) i Ferdynand (1797-1870). Wcześniej stała tu kaplica drewniana przynależąca do parafii Kotłowskiej,
wystawiona przez księcia Antoniego Radziwiłła w 1820 roku. W 1833 r. rozebrana z polecenia wdowy księcia, Luizy i na jej miejscu rozpoczęto budowę nowej, murowanej kaplicy,
ukończonej 27 sierpnia 1838 roku, przy uroczystym poświęceniu przez ks. dziekana Jana Kompałły w asyście proboszcza Kotłowskiego, Ostrzeszowskiego i Wysockiego.
Neoromańska konstrukcja grobowa murowana z cegły, rozbudowana pod koniec XIX wieku, przez księcia Ferdynanda (wnuk Antoniego) o boczne wieże, boczny chór,
zakrystię i część krypty. Wewnątrz w przejściu z nawy do prezbiterium trzy łuki z białego marmuru wsparte na czterech kolumnach; całość z bogatą rzeźbiarską
dekoracją figuralną i roślinną w stylu bizantyńskim - arcydzieło wykonane we Włoszech, sprowadzone przez księcia Ferdynanda i zmontowane na miejscu przez włoskich artystów.
W głębi ołtarz z marmuru włoskiego i piękny witraż wzorowany na obrazie Matki Bożej Ostrobramskiej z kaplicy ostrobramskiej w Wilnie. (podkreśla związek Radziwiłłów z Litwą).
W krypcie grobowej znajdują się trumny ze szczątkami Radziwiłłów, jednego z najstarszych i najpotężniejszych rodów magnackich Europy, m.in.: 58-letni książę Antoni Radziwiłł,
(namiestnik pruski Wielkiego Księstwa Poznańskiego), który zmarł 1833 roku w Berlinie, był pierwszym członkiem rodu pochowanym w kościelnej kaplicy, tutaj pochowano
jego żonę Luizę (bratanica cesarza Ferdynanda II), zmarłą w 1836 r. oraz ich dzieci: Elizę, Ferdynanda, Władysława, Wandę, Wilhelma i Bogusława.
W sumie spoczywa w podziemiach 17 książąt i księżniczek oraz zaprzyjaźniony angielski generał Peter Frannk. Część członków rodziny spoczywa na zewnątrz kaplicy,
z polecenia księcia Michała Radziwiłła, który zatracił dobre tradycję swych przodków, i w 1929 roku, po śmierci matki Pelagii, kazał wyrzucić prochy członków rodziny,
bowiem zamierzał urządzić w kaplicy kino. Gdy rodzina Radziwiłła dowiedziała się o postępach Księcia, nakazała zaprzestania dalszych działań likwidacji krypty.
Z tyłu kaplicy znajdują się groby służby Radziwiłłów. W pobliżu znajdowała się plebania w budynku ptaszarni. W 1930 roku książę Michał nakazał eksmisję księdza
Wojciecha Liberskiego z plebanii, za to że zwrócił uwagę Księciu na niewłaściwe zachowanie w miejscu świętym, (pewnego razu Książe przybył do kaplicy na mszę św.
ze sforą psów i cygarem w ustach). Eksmisja kapelana sprawiła że do 1945 roku, nie odprawiano nabożeństw w Kaplicy, z wyjątkiem kiedy Książe wyjeżdżał na dłużej za Granicę.
Po wojnie kaplicę przejęła parafia w Czarnym Lesie, obecnie jest to kościół filialny pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej. W latach 90-tych szabrownicy wtargnęli do podziemia
i splądrowali trumny z kosztowności, po tym włamaniu zamurowano okna kaplicy i częściowo zamknięto obiekt dla zwiedzających.
Wewnątrz kaplicy bogato rzeźbione w stylu bizantyńskim, trzy łuki z białego marmuru wsparte na czterech kolumnach, sprowadzone przez księcia Ferdynanda Radziwiłła z Włoch.
W głębi ołtarza piękny witraż wzorowany na obrazie Matki Bożej Ostrobramskiej z kaplicy ostrobramskiej w Wilnie.
Z tyłu Kaplicy znajdują się groby członków służby pałacowej Radziwiłłów.
Grobowiec generała brygady Eina w Antoninie - człowiek wrogo nastawiony do Polaków,
został administratorem dóbr po 1794 r. gdy okoliczny majątek rząd pruski skonfiskował hrabiemu Przygodzickiemu
(za nieprzychylny stosunek Hrabiego do zaborcy, zwłaszcza za czynny udział
w powstaniu kościuszkowskim).
Groby członków rodu Radziwiłłów, wyrzucone z podziemi kaplicy przez księcia Michała Radziwiłła, latem w 1929 r. Po śmierci matki Pelagii,
Książe zamierzał urządzić w kaplicy kino, a w podziemiach planował umieścić aparaturę.
Ostatecznie rodzina powstrzymała ekshumacje pozostałych zwłok z kaplicy.
Budynek dawnej Szkoły wzniesiony w 1838 r. według projektu J. H. Haeberlna w stylu szwajcarskim, później leśniczówka, obecnie dom mieszkalny.
Budynek wzniesiony na rzucie zbliżonym do litery T, ze ścianami piwnic murowanych z kamienia, parteru z cegły, a piętro drewniane w konstrukcji zrębowej.
Doskonałe rozbudowana infrastruktura informacyjna, zachęca wędrowców
do korzystania z bogato malowniczych ścieżek rowerowych po okolicy dawnych posiadłości Radziwiłłów.
Stary zajazd Radziwiłłów z 1907 roku. obecnie restauracja i hotel pod nazwą ,,Lido”,
(tak nazywała budynek karczmy miss Joanna Maria Attkinson – pielęgniarka księcia Michała Radziwiłła)*.
www.lido-antonin.pl
Nowy budynek do obsługi plaży, z tarasem widokowym i wypożyczalnią sprzętu.
Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy ,,Lido: z akwenem wodnym ,,Szperek”, rozbudowany przez Michała Radziwiłła. Lata świetności ośrodka przypadły na okres PRL.
Obecnie przechodzi gruntowny remont z nowoczesną infrastrukturą budowlaną z malowniczą plażą, hotelami wypoczynkowymi i restauracjami.
Radziwiłłowie
Litewski ród magnacki, jeden z najmożniejszych w Europie.
Ich majątek w połowie XVIII w. historycy szacują na: 23 zamki, 426 miast,
ponad 12000 wsi i posiadłości ziemskich.
Ogromną fortunę zapoczątkował ślub króla Zygmunta Augusta z Barbarą Radziwiłłówną.
*
W pogoni za przeszłością, Radziwiłłowie w Antoninie. Opracowanie: Zbigniew
Gazda.
* Stanisław Małyszko > MAJĄTKI WIELKOPOLSKIE
TOM III POWIAT OSTROWSKI DAWNE BUDOWNICTWO FOLWARCZNE
Literatura:
MAJĄTKI
WIELKOPOLSKIE
TOM III
POWIAT OSTROWSKI
Stanisław Małyszko
TOM III
POWIAT OSTROWSKI
Stanisław Małyszko
W pogoni
za przeszłością
Radziwiłłowie w Antoninie
(we wspomnieniach)
Redakcja i opracowanie: Zbigniew Gazda.
Radziwiłłowie w Antoninie
(we wspomnieniach)
Redakcja i opracowanie: Zbigniew Gazda.
Przewodnik – Gmina Przygodzice.
Redakcja: Edmund Radziszewski, Grzegorz Zwoliński,
2011 rok.
Zenon Pałat
ZESPÓŁ
PAŁACOWY
KSIĄŻĄT
RADZIWIŁŁÓW
W ANTONINIE
DZIEDZICTWO
MATERIALNE
Tydzień
w Antoninie
Opowieść o CHOPINIE
Opracowanie: Gustaw Bojanowski.
Kalisz – Ostrów Wielkopolski 2009 r.
Wydawca: Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu.
Henryk F. Nowaczyk
Chopin na traktach
Wielkopolski Południowej
Henryk F. Nowaczyk
Chopin na traktach
Wielkopolski Południowej
Informuję że zawartość serwisu ma wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowi oferty komercyjnej
w rozumieniu przepisów prawa cywilnego.
Właściciel serwisu dokłada starań, by publikowane materiały były rzetelne i pomocne,
jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za skutki działań podejmowanych w oparciu o te treści.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz